Gramatyka niemiecka

Partizip II.

Jest to imiesłów bierny. Odpowiada polskiemu imiesłowowi na -ny, -ty, typu: czytany, zabity. Służy do tworzenia wielu form czasów, np. Perfekt, Plusquamperfekt, a także strony biernej.

Czasowniki regularne tworzą go za pomocą przedrostka ge- i końcówki -t: gemacht.

Przedrostka ge- nie przyjmują czasowniki zakończone na -ieren, czasowniki zaczynające się na nieakcentowane przedrostki: be-, emp-, ent-, er-, ge- , ver-, zer-, wiele innych czasowników z nieakcentowaną pierwszą sylabą, czasowniki zaczynające się na nieakcentowane i nierozdzielne przedrostki: durch-, hinter-, über-, unter-, wider-. Przykłady: begehrt, erdichtet, verrostet, studiert, überführt.

Jeżeli czasownik jest rozdzielnie złożony, ge- sytuuje się po przedrostku: vorstellen > vor-ge-stellt.

Czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -ten , -den oraz -men , -nen poprzedzone spółgłoską zamiast -t przyjmują końcówkę -et.

Czasowniki nieregularne: reguły przyjmowania ge- są takie same, natomiast ich forma podawana jest w słownikach. Zazwyczaj ma ona końcówkę -en. Przed końcówką -en na ogół zmienia się samogłoska.

Szczegóły: więcej niż samogłoskę zmieniają:
sein – gewesen, essen – gegessen, gehen – gegangen, stehen – gestanden , ziehen – gezogen, tun – getan, sitzen – gesessen.
Ze względu na częstość warto pamiętać : haben – gehabt (całkowicie regularnie), werden – geworden.
Czasowniki modalne i wissen zmieniają samogłoskę, ale mają końcówkę -t: können – gekonnt, dürfen – gedurft, mögen – gemocht, müssen – gemusst, wissen – gewusst. Regularnie Partizip II tworzą wollen i sollen (gewollt, gesollt). Partizip II czasowników modalnych jest jednak rzadko używany.
Podobnie kolejne czasowniki zmieniają samogłoskę i często spółgłoskę, ale mają końcówkę -t: bringen, denken, nennen, kennen, brennen, senden, wenden, bringen – gebracht, denken – gedacht, nennen – genannt, kennen – gekannt, brennen – gebrannt, senden – gesandt, wenden – gewandt.

Najczęstsze wymiany samogłosek w czasownikach nieregularnych z Partizip II -en:
a, au zwykle pozostaje : lassen, halten, fallen, fahren, tragen, laden, laufen, schlafen (gelassen, gehalten, gefahren, getragen, geladen, gelaufen, geschlafen).
e zmienia się w o : nehmen, sprechen, gelten, treffen, helfen, sterben (genommen, gesprochen, gegolten, getroffen, geholfen, gestorben)
e pozostaje jednak w : geben – gegeben, sehen – gesehen, lesen – gelesen, vergessen - vergessen
ei zmienia się w ie: bleiben, schreiben, scheinen, steigen (geblieben, geschrieben, geschienen, gestiegen)
ei zmienia się w i znacznie rzadziej : streiten, reiten (gestritten, geritten)
ei pozostaje w : heißen (geheißen)
i zwykle zmienia się w u : finden, binden, singen (gefunden, gebunden, gesungen)
i czasem daje o : beginnen, gewinnen, schwimmen (begonnen, gewonnen, geschwommen)
i daje e w czasowniku : bitten
ie zmienia się w o : schließen, bieten, riechen, schieben (geschlossen, geboten, gerochen, geschoben)
ie zmienia się w e w : liegen
o pozostaje : kommen.

Spis treści

poprzednia strona następna strona